وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
به گزارش واحد خبر روزدهم به نقل از خبرگزاری فارس کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» زمانه و زندگی محمدرضا سنگری در تالار مهر حوزه هنری تهران رونمایی شد.
محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری در آغاز این مراسم ضمن تقدیر و تشکر از حسین قرایی برای نگارش کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» اظهار کرد: علاقه مندان به محمدرضا سنگری مشتاق بودند که با خلوت این شاعر و ادیب و پژوهشگر آشنا شوند . من از کسانی بوده ام که بیش از ۲۰ سال است ایشان را می شناسم و همیشه علاقه مند بوده ام زوایای پنهان و خلوت دکتر سنگری را بشناسم و با پشتکار آقای قرائی این اتفاق تا حدود زیادی محقق شد.
وی ادامه داد: سنگری دارای ابعاد مختلفی است. او انسانی متفکر، ادیب، شاعر، خطیب، پژوهشگر حوزه تاریخ است که در سال های اخیر خدمات بزرگی در این زمینه ارائه کرده اند. ایشان در حوزه تربیت و آموزش هم فعال بوده‌اند و همچنین برای دانشجویان خود انسانی دوست داشتنی و قابل احترام هستند. اما چیزی که بیش از این ها برای من از ایشان مورد توجه است، خصلت های والای انسانی ایشان است.
مومنی خاطرنشان کرد: به عنوان کسی که در طول زندگی با انسان های بسیاری در ارتباط بوده ام، شاخصه ای برای شناخت انسان ها دارم و آن هم این است که نسبت به منافع شخصی خود چه واکنشی دارند. وقتی منافع شخصی به خطر بیافتد، کمتر انسان هایی هستند که می توانند خود را حفظ کنند. خیلی ها وقتی حرف می زنند ، آوینی هستند، اما وقتی پای قرار داد و مسائل مالی می رسند، تبدیل به شخصیت هایی همچون نوری‌زاد می شوند. دکتر سنگری این گونه نیست و ایشان بی اعتناترین انسان به مسائل مالی است.
رئیس حوزه هنری گفت: فضای ادبیات و هنر انقلاب به قدری وسیع است که هر چه کار کنیم باز هم کم است و معتقدم در تشریح شخصیت هایی همچون سنگری باید بیش از این ها کار شود. ایشان را باید پیش از این ها می شناختیم.
کمری: مورخ باید دأب محققانه داشته باشد، نه شور شاعرانه
علیرضا کمری، پژوهشگر و نویسنده تاریخ شفاهی نیز در سخنانی با طرح سه مسئله، اظهار کرد: نخستین مسئله چیستی تاریخ شفاهی هنر و ادبیات انقلاب اسلامی است. دوم کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» و سومین مسئله شخصیت خود محمدرضا سنگری است.
وی افزود: تاریخ شفاهی مدت‌هاست که در ایران مطرح شده، حدود ۱۵ سال است که محل توجه و بررسی پژوهشگران و اهل فن قرار گرفته است. تاریخ شفاهی بر مباحثه و محادثه قرار می‌گیرد. کلمه گفت و گو در عمل مصداق‌ها و انواع متفاوتی را به ذهن متبادر می‌کند. چیزی که در مباحثه و حادثه اتفاق می افتد، سبب می‌شود تاریخ شفاهی شکل بگیرد.
کمری همچنین گفت: گفت‌وگو در تاریخ‌شفاهی از نوع گفت‌وگوهای ذوقی نیست، بلکه از نوع گفت‌وگوهای خاطره گیرانه و خاطره پرسانه برای خاطره نویسی نیست. این مسائل را در کتاب‌ها و مقالات پرداخته‌ایم و علاقه مندان می‌توانند در کتاب «پرسمان یاد» این مسئله را پیگیری کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که پرسنده و خواننده در تاریخ شفاهی مورخ‌پرسا است. مورخ و تاریخ کلمات بزرگی هستند و خیلی ساده آن را استفاده کرده ایم. مورخ‌پرسا کسی است که تاریخ را می‌داند، به موضوع و مسئله ای که می‌خواهد ورود پیدا کند آشنا است و فن گفتوگوی پرسش گرانه فعال روش‌مند را آموخته است.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: مورخ اساسا باید دأب محققانه داشته باشد، نه شور شاعرانه. دو فایده در کار تاریخ شفاهی زمانی که به متن تبدیل می شود، اتفاق می افتد. یکی تولید متن است، مانند اثری که به عنوان کتاب قرار است رونمایی شود و به عنوان اثری مستقل خواندنی است و امیدوارم آقای قرائی این کار را ادامه دهد و تعداد عناوین آن از ۱۰۰ مجلد هم عبور کند. دیگری تولید داده و مواد برای مطالعات بعدی است. مجموعه خاطرات پدیدآورندگان ادبیات انقلاب اسلامی به مثابه دست مایه های اولیه به کار می آید.
کمری با بیان این که در حوزه جنگ و انقلاب اسلامی شاهد ریزش شاهدان آن حوادث هستیم، عنوان کرد: به همین دلیل زمانی از تاریخ شفاهی به عنوان تاریخ اورژانسی یاد کردم. ادبیات و هنر انقلاب اسلامی پدیده و پدیدار تاریخی است و البته باید آن را در نگره تاریخ فرهنگی که رویکرد نو پدیدی است کاوید و دید. مورخ شفاهی باید شاهدانه و فعالانه به گفتوگوی فعال محققانه بنشیند.
وی گفت: تاریخ شفاهی تاریخ اندرونی‌ها و اندرون داشته‌هاست. نه بیرونی ها و بیرون داشته ها. در تاریخ شفاهی قرار نیست همان چیزهایی که در تاریخ نگاری رسمی گفته می شود، ارائه شود. زوایا و خفایا و پنهان داشته ها که بسیاری از مسائل را شکل داده و اتفاقات را رقم زده است باید پرسیده و گفته شود. تاریخ شفاهی تاریخ نگفته ها ست. با این رویکرد وقتی به کتاب خاطرات دکتر سنگری نگاه می کنم، می بینم که ایشان بسیاری از مطالب را نفرموده اند و اگر هم گفته‌اند، در کتاب نیامده است. البته این نکته به این معنا نیست که هر آنچه مورخ تاریخ شفاهی پرسید و مرجع روایت گفت باید منتشر کرد، اما غالبا باید به جنبه‌های ندیده و نگفته توجه کرد. در این کتاب جاهایی وجود دارد که دکتر سنگری در چند سطر مسئله ای را مطرح کرده‌اند و از آن عبور کرده‌اند و از آنجا که خودم در آن ماجرا حضور داشته‌ام ، معتقدم جا داشته ۲۰ صفحه درباره آن صحبت شود.
وی اظهار داشت: کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» کتابی با خصوصیات آثار اخلاقی است. دکتر سنگری تندیس و مجسمه ادب درس و ادب نفس هستند. سالهاست که در خدمت ایشان مراوداتی داریم و نشده است که در کنار ایشان بنشینم و نکته ای نیاموزم. آموزه‌های قرآنی و اهل بیت (ع) با جان ایشان عجین است.
این پژوهشگر تاریخ شفاهی با تاکید بر این که دکتر سنگری تنها در سنگر علم و ادب و فرهنگ کشور خدمت نکرده است؛ اظهار کرد: ایشان در مبارزات پیش از انقلاب اسلامی نقش داشته اند و در دوران دفاع مقدس هم حضوری جدی داشته اند. ایشان غیرتمندانه، دردمندانه و باورمندانه و عالمانه در اوایل انقلاب اسلامی به مسئله کتاب های درسی ورود می کنند. علم به ذات جبهه پایداری است و پایداری بدون لحاظ کردن مفهوم فرهنگ امکان پذیر نیست.
کمری تصریح کرد: کارهایی مانند «از نتایج سحر» که ایشان در حوزه پژوهش انجام داده اند ستودنی است و نمی دانم چرا پژوهش در سرزمین ما قدرش دانسته نمی شود. امیدوارم آقای سنگری همچنان صبور و پایدار در این عرصه بمانند و آقای قرائی این کار را به جد عالمانه، دقیق و جامع الطراف به پیش ببرند.
زائری: در جنگ فرهنگی هم مانند دفاع مقدس ممکن است مجروح و یا شهید داشته باشیم
حجت الاسلام محمدرضا زائری مدیر سابق مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه تهران) و فعال فرهنگی و رسانه‌ای در مراسم رونمایی از کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» زمانه و زندگی دکتر محمدرضا سنگری اثر حسین قرایی که شنبه ۲۳ تیر ماه در حوزه هنری برگزار شد؛ با بیان این که هر چه زمان بگذرد ارزش کار حسین قرائی بیشتر مشخص می شود، اظهار کرد: اگر آن گونه که رهبر معظم انقلاب گفته اند و در منابر و رسانه‌ها می شنویم در دوران جنگ نرم باشیم، می توانم بگویم کمتر کسی را دیده ام که به این جنگ فرهنگی اعتقاد داشته باشد.
وی افزود: در جنگ فرهنگی هم مانند دفاع مقدس ممکن است مجروح و یا شهید داشته باشیم. وقتی در دوران دفاع مقدس کسی مجروح می‌شد او را سرزنش نمی کردند که چرا تیر خورده ای. اما در جنگ فرهنگی با دشمن، اگر تنها سلیقه مان با یک اثر و حرکت فرهنگی موافق نباشد، صاحب اثر را مورد حمله، تهمت و فحشا قرار می دهیم. اگر باور داریم دشمن پشت خاکریزهای فرهنگی ما ست، باید اقتضاعات فرهنگی آن را هم بپذیریم. مدیران فرهنگی جواب یک بسیجی و یا هنرمند را به درستی نمی دهند، اما اگر سرمایه گذاری به آنها مراجعه کند ساعت ها برایش وقت می گذارند.
زائری تصریح کرد: امروز مسئله من نسلی است که امام خمینی (ره) پرورش داد و دغدغه ام این است که آیا آن نسل باز هم قابل پرورش است یا خیر. برایم قابل درک و فهم است که نمی توان این جنس از آدم های اوایل انقلاب اسلامی را به شکلی انبوه پرورش و آموزش داد. اما باید پرسید آیا نمی شود زیست بوم و محیط و فضا و اتمسفری تولید کرد که انسان ها در آن بهتر رشد کنند؟ وقتی کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» را ورق می زنیم کتاب به ما می گوید که اگر می خواهیم امثال سنگری را داشته باشیم باید چه کنیم. حسرت من زندگی امثال سنگری است. نام من و بخشی از نام خانوادگی ام مانند نام و نام خانوادگی سنگری است و تنها در کلمه سنگ با هم متفاوت هستیم. ایشان سنگی در بنای زندگیشان وجود دارد و زندگیشان کاملا پربار است. اگر بخواهم زندگی ایشان را تفسیر کنم می توانم تنها بگویم «برکت».
وی همچنین با انتقاد از این که ریا در جامعه زیاد شده است؛ عنوان کرد: باید در روز چراغ به دست بگیریم و به دنبال کسی باشیم که ریا نداشته باشد و بدون تکلف رفتار کند. شخصیت هایی مانند سنگری را خداوند به این روزگار هدیه کرده است و چه می شود که باز هم دکتر سنگری ها را داشته باشیم؟
* اسرافیلی: دکتر سنگری ، سنگربان ادبیات عاشورایی است
حسین اسرافیلی شاعر پیشکسوت آئینی کشور نیز در سخنانی ضمن ابراز امیدواری از این که آثار حسین قرائی به صدمین جلد برسد، عنوان کرد: اظهار بی هویتی در آثار ادبی جوانان موج می زند و در چنین دورانی، همت عالی امثال دکتر سنگری در حوزه ادبیات عاشورایی و پژوهش ستودنی است. دکتر سنگری ، سنگربان ادبیات عاشورایی است.
وی خطرنشان کرد: دکتر سنگری حاصل تلاش عالی و البته جوهره وجودی نابی است که در ذاتشان داشته اند و ایشان را به این سمت و سو کشانده است. ایشان ادبیات عاشورایی را حوزه تحقیقاتی خود قرار داده اند و وجود نازنینشان نعمتی برای جوانان کشور است.
