دانشکده اصول الدین شعبه دزفول
گروه علوم قرآن و حدیث
پایاننامهای برای دریافت درجه کارشناسی ارشد «M.A »
رشته علوم قرآن و حدیث
موضوع:بررسی سخنان اباعبدالله(ع)، قبل از قیام عاشورا و تطبیق آن با آیات قرآن
استاد راهنما: دکتر محمدرضا سنگری
نگارش: مهناز قپانچیان
زمستان: ۴۹۳۱
رابطه تنگاتنگ و به هم تنیده قرآن کریم و اهلبیت عصمت و طهارت(ع) آن قدر عمیق و
ریشهدار است که قلم و بیان از عهده ترسیم آن برنمىآید. حدیث مشهور و متواتر ثقلین، این
حقیقت را به گونه کامل، آشکار مىسازد، زیرا رسول اکرم(ص) در آن حدیث شریف فرمودهاند:
«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی حتی یردا علی
الحوض».«من مىروم و دو متاع سنگین، گرانبها و ارزشمند در میان شما مىگذارم، یکى کتاب «
خدا، قرآن کریم و دیگرى عترت و اهلبیتم و این دو هرگز از هم جدا نمىشوند تا در کنار
.» حوض کوثر بر من وارد شوند».
در میان امامان معصوم و حجّتهاى بالغه الهى، پیشواى عزّت و آزادى و رهبر جهاد و شهادت و
فداکارى، حضرت سیدالشهدا، حسین بن على(ع) امتیازى ویژه دارد. پیوند امام حسین(ع) با قرآن
کریم، بسیار ریشهدار است، چنانکه عبارتهاى زیارتنامههاى آن حضرت و غیر آن، به روشنى
گویاى این حقیقت انکارناپذیر است. در زیارت آن حضرت در عید فطر و قربان مىخوانیم:«
اشهد انک التالى لکتاب الله» من شهادت مىدهم که تو (اى امام حسین) تلاوت کننده کتاب خداوند:
بودى و در زیارت آن حضرت در شب قدر مىخوانیم:«اشهد انک قد اقمت الصلوه… و تلوت
الکتاب حق تلاوته » شهادت مىدهم که تو (اى حسین بن على) نماز را به پا داشتى… و قرآن را
بدان گونه که شایستگى تلاوت داشت، تلاوت فرمودى. در این پژوهش سخنان امام حسین ( ع) با قرآن در فاصله کودکی تا آغاز نهضت تطبیق داده شده است.
بهترین و متقنترین راه برای شناخت اهلبیت(علیهم السلام) شناخت قرآنی ایشان است. چرا که نور را با نور میتوان دید. تبیین و تحلیل سخنان امام حسین(ع) پیش از نهضت و تطبیق آنها با آیات
قرآن معلوم خواهد کرد که نهضت حسینی ناگهانی نیست، بلکه زمینههای پیشین دارد. جز این معلوم خواهد شد که پیش از قیام، امام چگونه موضع و برخوردی با مسائل جامعه و انحرافات عصر معاویه و آغاز حکومت یزید داشته است.
تحقیق حاضر از سه بخش تشکیل شده است که:
بخش اوّل شامل
کلّیّات، بخش دوّم مربوط به تجزیه و تحلیل دادهها و بخش سوم شامل نتیجه گیری و پیشنهادها، ارائه شده است.
بخش دوّم به چهار قسمت تقسیم شده است: سخنان امام حسین(ع) در زمان پیامبر(صلی الله و علیه و آله و سلم)، سخنان امام حسین(ع) در زمان حضرت علی (ع)، سخنان امام حسین(ع) در زمان امام حسن(ع) وسخنان امام حسین(ع) در زمان امامت خودشان. نتیجه این تحقیق روشن میسازد که امام حسین(ع) در دوران کودکی و نوجوانی و جوانی از منظر گفتار و کردار معصوم بوده و سخنان وی کاملاً مبنا و استناد قرآنی دارد. نکتهی دوّم آنکه، معلوم میسازد قیام امام حسین(ع) از عصر معاویه آغاز شده و سخنان امام در عین وفاداری به پیمان صلح برادر روشنگرانه و بیداد ستیزانه است.
کلید واژهها: سخنان امام حسین(ع) قبل از نهضت عاشورا، تطبیق، قرآن، حدیث.
أ