*تبار و نژاد
او سومین فرزند امّ البنین (فاطمه بنت حزام)است و او را به یاد عثمان بن مظعون یار زاهد و نیکوکار پیامبر عثمان نامیدند. کنیه اش را ابو عمر (ابو عمرو) نوشتهاند.از او فرزندی به یادگار نماند.
*زمان پیوستن به اباعبدالله
او هم رکاب امام و برادر خویش اباعبدالله الحسین و سه برادرش، ابوالفضل،عبدالله و جعفراز مدینه به مکه و از مکه به کربلا آمد.
*نحوه شهادت
بعد از برادرش عبدالله(برخی بعد از برادرش عمرو نوشتهاند)به میدان رفت. نوشتهاند خولی بن یزید اصبحی او را با تیر نشانه گرفت.تیر به پهلویش اصابت کرد و از اسب به زمین افتاد و فردی از ابان بن حازم (دارم) او را به شهادت رساند.
*سن: دوسال پس از عبدالله متولد شد و حدود ۲۳ سال داشت.حدود چهار سال با پدر و چهارده سال با امام حسن(ع) و بیست و سه سال با برادرش امام حسین(ع) زندگی کرد.
*ویژگی ها و فضایل: شجاع،اهل فصاحت و بلاغت،رشید و وفادار به آرمان اباعبدالله،بصیر و صبور، نیکوکار و بخشنده بود.
*نام در زیارتنامهها و منابع
در زیارت رجبیه و ناحیه مقدسه نام او آمده است.در زیارت ناحیه آمده است:السّلام علی عثمان بن امیر المؤمنین سُمیّ عثمان بن مظعون.لعن الله رامِیهُ بالسّهم خولی بن یزید الاصبحی الایّادی الدّارمی. در کتب معتبر مانند:مناقب:ج۴،ص۱۱۶،بحارالانوار: ج۴۵،ص۶۷،ناسخ التواریخ:ج۲،ص۲۳۸،الفتوح:ج۵،ص۲۰۶،مقاتل الطالبیین:ص۸۳،مقتل الحسین خوارزمی:ج۲،ص۲۹،ابصارالعین: ص۶۸، مثیرالاحزان: ص ۶۸، عمده الطالب: ص ۳۵۷و…به وی اشاره شده است.
*رجز
إنی أنَا عثمانُ ذو المفاخر شیخی علیٌ ذو الفَعال الظّاهر
و ابن عمّ النّبی الطاهر أخو حسینٌ خیرهُ الاَخائر
و سیّدَ الکُبّار و الاصاغر بعدَ الرّسول و الوصّی الناصر
*اطلاعات دیگر
برخی سن اورا ۳۳سال و برخی ۲۱سال نوشتهاند!
رجز او را دوبیتی و گاه با جابه جایی مصراع ها نگاشته اند. در منتهی الامال رجز او دو بیت دارد و بیت دوم چنین است:
هذا حسین سیّد الاخایر وسیّد الصّغار والاکابر
معرفی عثمان بن علی بن ابیطالب در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مؤلف | صفحات |
شهدای صدر اسلام و شهدای کربلا | سید علیاکبر قرشی | ۶۹ |
بیان سادهی عاشورا | مریمالسادات چاوشیزاده | ۵۶ |
شاهکار آفرینش | شیخ عباس شیخالرئیس کرمانی | ۱۷۴ |
تاریخ اسلام(واقعهی کربلا) | علی نظری منفرد | ۳۳۱ |
رسالت خون و پیام در نبرد عاشورا | عبدالزهراء کعبی | ۱۰۷ |
زندگانی امام حسین(ع) | محمدباقر بهبهانی | ۴۰۶ |
سه مقتل گویا | عبدالرحیم عقیقی بخشایشی | ۷۳ |
ترجمهی مقتل امام حسین(ع) | پژوهشکده باقرالعلوم | ۱۶۰ |
آنچه در کربلا گذشت | محمدعلی عالمی | ۲۶۹ |
در کربلا چه گذشت(ترجمه نفسالمهموم) | شیخ عباس قمی | ۲۹۲ |
شرح وصال(تاریخ المجالس السنیه) | سید محسن امین جبل عاملی | ۱۹۹ |
پرچمدار نینوا | محمد محمدی اشتهاردی | ۱۶۱ |
داستانهایی از قمر بنیهاشم | قاسم میرخلفزاده | ۶۳ |
ناسخالتواریخ(جلد۲) | محمدتقی سپهر | ۳۳۸ |
زندگانی امام حسین(ع) | سید هاشم رسولی محلاتی | ۴۹۲ |
ماه بیغروب(زندگینامه ابوالفضالعباس(ع)) | عباسعلی محمودی | ۹۵ |
قطعهای از بهشت | علی نجاتی(سیرجانی) | ۳۶۳-۳۶۲، ۴۴۶، ۴۴۹ |
تاریخ زندگانی امام حسین(ع) | عمادالدین حسین اصفهانی | ۶۲۶ |
فیضالدموع | محمدابراهیم نواب تهرانی | ۱۶۱-۱۵۵، ۱۹۵ |
واقعهی کربلا | شیخ عباس قمی | ۱۷۶، ۲۵۴ |
تاریخ زندگانی امام حسین(ع)(جلد۲) | عمادالدین حسینی اصفهانی | ۱۱۳ |
چهره درخشان حسینبن علی(ع) | علی ربانی خلخالی | ۴۰۸ |