*تبار و نژاد
محمد فرزند ابو سعید ملقب به احول است .مادرش امّ ولد (کنیز) بود پدرش ابو سعید را از شهدای کربلا نوشتهاند. پدرش در شوخ طبعی و صراحت و بدیهه گویی همچون عقیل بوده است.
*زمان پیوستن به اباعبدلله وی از مدینه به مکه و تا کربلا هم سفر اباعبدالله بود.
*نحوه شهادت
وی در حالی که گوشواره به گوش داشت .تیر خیمه را به کف گرفت و پس از شهادت امام حسین پیش روی مادرش به میدان شتافت. قاتل او را لقیط بن ایاس (یاسر یا ناشر) جهنی نوشتهاند. برخی نیز نوشتهاند که هانی بن ثبیت حضرمی با اسب بر وی تاخت و با شمشیر وی را قطعه قطعه کرد.برخی اصابت تیر ابن زهیر ازدی یا لقیط را به پهلویش باعث شهادت دانستهاند.
*سن ۷سال بیشتر نداشت.
*ویژگی ها و فضایل
دوستدار اباعبدالله،آشنا به دین- آن قدر که در همان کودکی او را فقیه می نامیدند.(شاید عنوان پدرش بوده است)- شجاع و شیفتهی شهادت بود.
*نام در زیارتنامهها و منابع
در زیارت ناحیه مقدسه و رجبیه نام او ذکر شده است. در زیارت ناحیه آمده است:السّلام علی محمد بن ابی سعید بن عقیل ولَعَنَ قاتلهُ لُقیطُ بن ناشر الجهنی.در کتب معتبر مانند: ابصارالعین: صص۹۱ و۱۲۰، وسیله الدارین:ص۲۳۲،انصار الحسین:ص۱۲۹،رجال طوسی:ص۸۰،تنقیح المقال:ج ۲،ص۶۰، و… به وی اشاره شده است.
*رجز رجزی را به وی نسبت ندادهاند.
*اطلاعات دیگر
وی را محمد بن سعید،محمد بن ابی سعید نامیدهاند و برخی ابی سعید را کنیه ی عبدالله بن عقیل و محمد بن ابی سعید را همان محمد بن عبدالله بن عقیل دانستهاند.
معرفی محمد بن ابی سعید بن عقیل در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مؤلف | صفحات |
شهدای صدر اسلام و شهدای کربلا | سید علیاکبر قرشی | ۸۲ |
شاهکار آفرینش | شیخ عباس شیخالرئیس کرمانی | ۱۷۲ |
تاریخ اسلام(واقعهی کربلا) | علی نظری منفرد | ۳۲۴ |
رسالت خون و پیام در نبرد عاشورا | عبدالزهراء کعبی | ۹۸ |
سه مقتل گویا | عبدالرحیم عقیقی بخشایشی | ۹۰ |
آنچه در کربلا گذشت | محمدعلی عالمی | ۲۴۹ |
زندگانی امام حسین(ع) | سید هاشم رسولی محلاتی | ۴۸۲ |
قطعهای از بهشت | علی نجاتی(سیرجانی) | ۱۰۶، ۳۶۲، ۳۶۴، ۴۱۱-۴۱۰، ۴۳۸ |
واقعه کربلا | شیخ عباس قمی | ۲۴۹-۲۴۸ |
ناسخالتواریخ | میرزا محمدتقی سپهر | ۴۶۳ |