*تبار و نژاد
عمرو بن عبدالله بن کعب، صائد بن شرجبیل بن شراحیل بن عمرو بن حاشد بن جشم بن حیزون بن عوف بن همدان. صائد شاخه ای از قبیله همدان است. وی ساکن و اهل کوفه بود.
*زمان پیوستن به امام
او شبانگاه و مخفیانه همراه نافع بن هلال از کوفه بیرون زد و در روز دوشنبه ۲۸ ذیالحجّه، نوزده روز از شهادت مسلم گذشته، در عذیبالهجانات به مولا و محبوب خویش پیوست. پس از قیام و شهادت مسلم به شدت تحت تعقیب بود.
*نحوه شهادت
پس از نماز ظهر عاشورا، با اذن امام به میدان شتافت و در نبردی عاشقانه و مخلصانه و کشتن تنی چند از دشمنان، به شمشیر پسر عمویش قیس بن عبدالله صائدی به شهادت رسید. شهادت وی را پس از مالک بن دودان نیز نوشتهاند.
*سن ۶۰ سال
*ویژگیها و فضایل
وی از تابعین، مجاهدین، یاور امیر مؤمنان در جنگ های جمل و صفّین و نهروان ، شجاع و سوارکار، با ایمان قوی، بصیر، عاشق اهل بیت، دشمن شناس، یاور امام مجتبی(ع) و امام حسین (ع)، با نفوذ و مشهور در کوفه، پاکباز و فداکار بود.در عبادت و پارسایی زبانزد بود. در قیام مسلم یاور، اسلحه دار و پرچم دار قبیله تمیم و همدان بود. نام او با نماز عاشورا همراه شده است، چرا که وقت نماز ظهررا با امام در میان گذاشت.
*نام در زیارتنامهها و منابع
در زیارت ناحیه مقدّسه آمده است: السَلامُ علی ابی ثمامه عمر بن عبدالله الصائدی. در کتب معتبر و مقاتل مانند: تاریخ طبری:ج۵،ص۳۶۲و۴۴۱، الکامل:ج۴،ص۷۰ ، ارشاد:ج۲،ص۸۵ ، رجال طوسی:ص۷۷، اخبارالطّوال:ص۳۳۸، ابصارالعین:ص۱۱۹، الفتوح:ص۸۸۸، مناقبآلابیطالب:ج۴،ص۱۱۳،مقتلالحسین خوارزمی:ج۱،ص۲۰۶،اقبال الاعمال:ج۳،ص۷۹،تنقیح المقال:ج۲، ص۳۳۳ ، ناسخ التواریخ:ج۲ ،ص۲۹۱ و… به وی اشاره شده است.
*رجــــز
عــزاءَ لِآلِ المُصطفی و بــــــناته علـــــی حَبسِ الناسِ سبط محمّدِ
عَــــزاءً لزهراء النّبی و زَوجـــها خــــــزانه عِلم الله من بعد اَحمَد
غزاءً لاهل الشــرقِ و الغربِ کُلَّهم و حُزناً علَی حَبس الحسین المسَدّد
فَمَن مبلِغُ عنّی النّـــــــبی و بنتَهُ بِاَنَّ ابنَکُم فی مَجهَدِ ایِ مَجــــهَدِ
*اطلاعات دیگر
۱٫او را ابوصمامه و نامش را عمرو ، عمر و پدرش را کعب یا عبدالله دانستهاند. شیخ طوسی وی را انصاری و دیگران صائدی، صیداوی و صاعدی نگاشتهاند.
۲٫او همراه امام نماز ظهر را به صورت نماز خوف خواند.
منبع: آینه داران آفتاب، ج۲، ص۹۵۲٫
معرفی ابوثُمامه عمرو بن عبدالله صائدی در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مولف | صفحات |
ترجمه مقتل امام حسین(ع) | پژوهشکده باقرالعلوم | ۱۳۸ |
آنچه در کربلا گذشت | محمدعلی عالمی | ۲۱۸ |
کربلا یا گلزار حسینی | سید محمدتقی شهرستانی | ۱۲۵ |
همراه با آل علی(ع) | حشمت الله قبیری همدانی | ۵۵ |
آینه داران آفتاب | دکتر محمدرضا سنگری | ۹۵۲ |
شهدای صدر اسلام و شهدای کربلا | سید علی اکبر قرشی | ۸۴ |
برگزیده منتهی الآمال | شیخ عباس قمی | ۱۲۷ |
شناختی از امام حسین(ع) | سید عمران هاشمی | ۱۶۱ |
سخنان حسین بن علی(ع) | محمدصادق نجمی | ۲۶۴ |
قطعه ای از بهشت | علی نجاتی(سیرجانی) | ۳۲۶-۳۳۹-۱۵۱ |
ناسخ التواریخ | میرزا محمدتقی سپهر | ۳۷۳-۴۴۳-۴۴۷-۴۴۸ |
از مدینه تامدینه ج ۳ | محمدجواد طبسی | ۱۱۲-۲۶۵-۲۶۶ |