وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
تولد و تحصیلات
شیخ محمّد بن طاهر بن حبیب بن حسین بن محسن بن ترکی فضلی، معروف به سماوی در بیست و هفتم ذی الحجّه‌ی سال ۱۳۹۲ هجری قمری، در سماوه‌ی عراق متولد شد.
او بعدها سماوه را ترک کرد و بیشتر عمر خود را در نجف، کربلا و بغداد گذراند. وی در ده سالگی پدر خود را از دست داد. استعداد او از همان دوران کودکی بروز کرد. افرادی که توانایی‌های او را دریافتند، وی را تشویق کردند تا به تحصیل بپردازد. پس از ده سالگی به نجف رفت، امّا هنوز مدّت کوتاهی در نجف نمانده بود که به دلیل بیماری شدید به سماوه بازگشت و در آنجا ادامه‌ی تحصیل داد. پس از مدّتی دوباره به نجف بازگشت و از محضر شخصیّت‌های بزرگی چون صاحب جواهر، شیخ الشریعه‌ی اصفهانی و سید حسن صدر، که از علمای بزرگ آن روزگار بودند، درس‌ها گرفت. در سال هزار و سیصد و بیست و دو هجری قمری در حالی که هنوز به سی سالگی نرسیده بود، به درجه‌ی اجتهاد رسید و به چهره‌ا‌ی مشهور در زمینه‌ی فقه و اجتهاد بدل گشت. پس از این، دوباره به وطن خویش، سماوه، بازگشت و تا حدود سال ۱۳۳۰ هجری قمری؛ یعنی حدود هشت سال در آنجا ماند و بعد از آن به بغداد رفت.
فعالیت
با ورود به بغداد به حوزه‌ی مسایل حکومتی و دولتی وارد شد و نزدیک به پنج سال(در حدود چهل و سه سالگی) یکی از اعضای مجلس خاصّ ولایتی بود که پست و موقعیّت مهمّی محسوب می‌شد. در سال ۱۹۴۱ میلادی که جنگ جهانی اول شروع شد و بغداد به اشغال نیروهای انگلیسی درآمد، سماوی در تنگنا افتاد و از آن جا که نمی‌توانست کار علمی انجام دهد، بغداد را ترک کرده دیگربار راهی نجف شد. او پیوسته در شهرهای سماوه، بغداد و نجف و در حوزه‌های علم و سیاست در حال حرکت بود. پس از نجف به کربلا رفت و دوباره به بغداد بازگشت. ده سال در شهر بغداد ماند و باز به نجف بازگشت و تا آخر عمر خویش در نجف ماند. سماوی در چهارم محرّم سال ۱۳۷۰ هجری قمری و در حالی‌که هفتاد و هشت سال از عمر شریفش می‌گذشت، در نجف دار فانی را وداع گفت و در همان‌جا نیز به خاک سپرده شد. وی، شاعر، ادیب و نثرنویسی توانا و سخنوری ماهر و برجسته بود. با مطالعه‌ی این کتاب می‌توان، نثر موفّق ایشان را دریافت. در مجالس سخنرانی‌اش چنان نکته پردازی می‌کرد که مخاطبین، مبهوت نکته‌های شیرین و زیبایی کلام او می‌شدند. از این کتاب مشخص است که بر تاریخ تسلط دارد و احادیث را، چه در حوزه‌ی روایت و چه در حوزه‌ی درایت، به خوبی می‌شناسد.
آثار سماوی
از سماوی چندین اثر برجای مانده، که مشهورترین آن‌ها کتاب «ابصارالعین فی انصارالحسین» است. کتاب تذکره‌ای نیز به نام «الطلیعه فی الشعراء الشیعه» دارد که در آن شاعران مشهور شیعی را معرفی نموده است. دیگر آثار او عبارتند از: «الکواکب السماویه فی شرح القصیده الفرزدقیه»، شرحی بر قصیده‌ی زیبای فرزدق در توصیف امام سجاد-علیه السلام-، «الشجره الریاض فی مدح بنی الفیاض» که، توصیفی از پیامبر و سیره‌ی اوست و …
