-تبار و نژاد:
حبیب بن مظاهر بن رئاب بن الاشتر بن جخوان بن فقعس بن ظریف بن عمرو بن قیس بن الحرث بن ثعلبه بن دودان بن اسد ابوالقسم الاسدی الفقعسی
-زمان پیوستن به اباعبدالله :
حبیب در کربلا و احتمالا در روز ششم محرم به اباعبدالله پیوست.
-نحوه شهادت:
او پیش از برپایی نماز ظهر با حصین بن تمیم، که گستاخانه به امام حسین(ع) گفته بود نماز شما قبول نیست، درگیر شد و پس از آن به میدان رفت. پس از نبردی شگفت و شورانگیز و کشتن مردی از بنی تمیم با ضربه نیزه بر زمین افتاد و حصین بن تمیم با ضربت شمشیر حبیب را به شهادت رساند و سر او را از تن جدا کرد.
-سن :
او پیرترین یار اباعبدالله در کربلا بود و احتمالا حدود ۸۰ سال سن داشته است.
-ویژگی ها و فضایل:
از اصحاب پیامبر اکرم یاور خاص امیرمومنان، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، شرط الخمیس امام علی(ع)، از حواریون مولا علی، افضل شهدای غیر بنی هاشم، حامل علوم علوی، از مجاهدین جنگ های جمل، نهروان و صفین، راوی روایات و حافظ قرآن بود. اباعبدالله در هنگام شهادت او را صاحب فضل و کسی که قرآن را در یک شب ختم می کرد، معرفی نمود. دارای علم بلایا و منایا، فقیه، شیفته اباعبدالله و دین شناس و دشمن شناس و امام شناس بود.
-نام در زیارتنامهها و منابع:
نامش در زیارت ناحیه و رجبیه آمده است: السلام علی حبیب بن مظاهر الاسدی. در کتب معتبر مانند:تاریخ کامل ابن اثیر: ج۴، ص۷۱، اعیان الشعیه:ج۱،ص۶۱۱، الاصابه:ج۲،ص۱۴۲، ابصارالعین: ص ۵۶، رجال شیخ طوسی: ص۳۸و۶۷،تاریخ طبری: ۵ ص ۳۵۵، انساب الاشراف: ج۳،ص ۱۸۴، الفتوح: ج۵،ص ۱۵۹ و دیگرکتب مقاتل به زندگی، فضایل و شهادت وی اشاره شد.
-رجز :
دو رجز به او نسبت دادهاند
رجز اول:
اُقسِمُ لو کنّا لکُم اعداداً اوشطرکم ولّیتم الاکتادا
یا شرَّ قومٍ حَسَباً و آدا و شرَّهُم قد عُلِموا انداداً
و یا اشَدَّ معشرٍ عنادا
رجز دوم
انا حبیبٌ و ابی مُظَهّر فارس هیجاءٍ و لیثُ قَسوَر
و فی یمینی صارمٌ مُذکَّر و فیکم نار الحجیم تُسعَر
انتم اَعدُّ عُدَّهً و اکثر و نحن فی کل الامور اَجدَر
و انتم عند الوفاء اَغدَر لنحن ازکی منکم و اطهر
و نحن اوفی منکم و اصبر و نحن اعلی حجه و اظهر
حقا و اتقی منکم و اَعذَر الموت عندی عَسلٌ و سُکَّر
من البقاء بینکم یا خسّر اضربکم و لا اخاف المحذر
عن الحسین ذی الفخار الاطهر انصُرُ خیر الناس حین یُذکَر
این رجز را کوتاه تر و به شکل زیر نیز گفتهاند:
انا حبیب و ابی مظاهر فارس هیجاء و حرب تسعر
و انتم عند الحدید(العدید)اکثر و نحن اعلی حجه و اظهر
و انتم عند الوفاء اعذر و نحن اوفی منکم و اصبر
حقا و انمی منکم و اعذر
-معرفی حبیب بن مظاهر در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مؤلف | صفحات |
تاریخ اسلام | سید هاشم رسولی محلاتی | ۱۹۹،۱۷۶ |
آینهداران آفتاب | دکتر محمدرضا سنگری | ۸۹۶ |
برگزیدهی منتهیالآمال | شیخ عباس قمی | ۱۲۸ |
شاهکار آفرینش | شیخ عباس شیخالرئیس کرمانی | ۱۶۰،۱۶۲ |
تاریخ اسلام(واقعه کربلا) | علی نظری منفرد | ۲۲۸ |
بیان ساده عاشورای حسینی | مریمالسادات چاوشیزاده | ۵۲ |
شب شعر عاشورا | جمعی از نویسندگان | |
شهدای صدر اسلام و شهدای کربلا | سید علیاکبر قرشی | ۱۰۳ |
در کربلا چه گذشت | شیخ عباس قمی | ۶۴۵ ،۱۱۸ ،۱۱۹ ،۲۴۶ |
کربلا یا گلزار حسینی | سید محمدتقی شهرستانی | ۱۰۵ |
نینامهی خورشید(شعر) | محمدقاسم فروغی جهرمی | ۴۸ |
الگوهای زندگی در مقتل حسینی | سید حمید فتاحی | ۸۳ |
صد نیستان ناله(شعر) | به انتخاب محسن حافظی | ۱۰۸ |
زندگانی امام حسین(ع) | محمدباقر بهبهانی | ۳۸۹،۳۳۳ |
خون خدا | جواد محدثی | ۶۴ |
امام حسین(ع) از نگاهی دیگر | شمسالله صفرلکی | ۱۶۱ |
امام حسین(ع) از قبلهگاه تا قتلگاه | رضیالدین صبا | ۱۳۵،۱۲۲ |
نغمهی عاشقی(روضههای دستغیب) | محمد رحمتی شهرضا | ۲۰۷، ۱۹۱،۱۵۱ |
شرح وصال | سید محسن امین جبل عامل | ۱۸۷ |
داستان سوزناک کربلا(شعر) | عبدالله زیور | ۹۰ |
یک دریا عطش(شعر) | محمدعلی مجاهدی | ۷۵ |
سه مقتل گویا | عبدالرحیم عقیقی بخشایشی | ۲۲۴،۲۰۲ ، ۹۸ |
ترجمه مقتل امام حسین(ع) | پژوهشکده باقرالعلوم | ۱۳۹،۱۰۸ |
آنچه در کربلا گذشت | آیتالله محمدعلی عالمی | ۲۲۳،۱۷۰ |
حسین(ع) بهشت موعود | فریده گلمحمدی آرمان | ۲۳۲ |
سخنان حسینبن علی(ع) | محمدصادق نجمی | ۲۷۲ |
شناختی از امام حسین(ع) | سید عمران هاشمی شهرستانی | ۱۳۶ |
رسالت خون و پیام در نبرد عاشورا | عبدالزهراء کعبی | ۶۶، ۷۸ |
مهیجالاحزان | شیخ حسن یزدی حائری | ۲۶۷، ۳۱۸-۳۱۶ |
از مدینه تا مدینه (جلد ۳) | محمدجواد طبسی | ۱۸۸ |
ناسخالتواریخ | میرزا محمدتقی سپهر | ۴۴۵-۴۴۳، ۴۵۹ |
فیضالدموع | محمدابراهیم نواب تهرانی | ۱۶۱، ۱۶۳، ۱۸۰، ۱۸۸-۱۸۶، ۱۰۰ |
واقعهی کربلا | شیخ عباس قمی | ۶۴، ۱۷۲-۱۷۱، ۱۷۸-۱۷۷، ۱۸۷، ۱۹۰،۶۷ |
قطعهای از بهشت | علی نجاتی(سیرجانی) | ۳۳۷-۳۲۸ |
قطعهای از بهشت(جلد۲) | علی نجاتی(سیرجانی) | ۳۱۳، ۳۱۴، ۲۳۴، ۲۵۶، ۲۶۱، ۲۶۳، ۲۷۲، ۲۸۷، ۳۵۰ |
امام حسین و ایران | کورت فریشر/ذبیحالله صنقوری | ۳۸-۳۷ |
امام حسین و ایران | کورت فریشر/ذبیحالله صنقوری | ۲۶۸-۲۶۷، ۳۵۱، ۴۱۳-۴۵۰ |
امامالشهداء و سالار شهیدان | سید محمد حسینی بهارانچی | ۳۳۱-۳۲۸، ۳۳۴-۳۳۳ |