وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
بسم الله الرحمن الرحیم
تعزیه سال ۱۳۹۷
خونخواه حسین(علیه السلام)
خلاصه تعزیه
این تعزیه از چهار صحنه اصلی تشکیل شده:
صحنه اول : ظلم بر حضرت زهرا و سقط فرزند او محسن
صحنه دوم : ظلم بر حضرت رباب و فرزند او حضرت علی اصغر
صحنه سوم : ظلم بر حضرت زینب و فرزند برادر او رقیه
صحنه چهارم : ظلم بر مادران و کودکان شیعه در عصر حاضر
در همه این صحنه ها پیام کلی این است که ای امام زمان به خاطر ظلم بر کودکان اهل بیت که تا امروز نیز با ظلم بر کودکان شیعیان ادامه داشته بیا… در پایان همه بازیگران و دسته‌ای از بسیجیان با نوای «این الطالب بدم المقتول بکربلا » گرد امام زمان جمع می شوند و امام که در تمام طول نمایش فیکس ایستاده بر می‌خیزد و پرچم را به اهتزاز در می‌آورد.
این نمایش با فرازهایی از دعای ندبه شروع و با فرازهایی از آن به پایان می‌رسد و در تمام طول نمایش نیز دعای ندبه به عنوان نوای پس زمینه پخش می شود.
نحوه چینش صحنه:
۱- در ابتدای سالن (سمت درب ورودی) سه نفر عزادار با لباس بلند سیاه زنجیر زنی در حالی که شال سیاه بر سر گذاشته و گل بر سر سابیده‌اند مشغول خواندن دعای ندبه هستند (یک نفر جلو و دو نفر پشت سر او به صورت مثلثی)
۲-کمی جلوتر وسط مسجد) صحنه دوم یعنی صحنه حضرت علی اصغر شامل شبیه امام حسین شبیه رباب و شبیه علی اصغر(در گهواره) به صورت فیکس ایستاده‌اند. رباب نشسته و گهواره علی اصغر جلوی اوست و ابی عبدالله دو قدم جلوتر رو به آنها ایستاده است. البته برای استفاده از بازیگران کمتر می‌شود نقش امام حسین را خود عزادار دوم بازی کند
۳-کمی جلوتر در کنار پرده تدارکات صحنه خرابه شام قرار گرفته که رقیه کنار پایه مسجد نشسته است و تشت سر اباعبدالله جلوی اوست درحالیکه پارچه‌ای بر روی سر گذاشته شده است
۴- جلوی منبر سکویی ۷۰ سانتی درست شده و شبیه امام زمان روی آن به زانو ایستاده و بر پرچم لا اله الا الله تکیه زده و سر او پائین است.
۵-آخر مسجد یک متر مانده به دیوار دربی چوبی قدیمی که نماد منزل حضرت زهراست قرار گرفته است. (برای اجرای صحنه ضربه خوردن حضرت زهرا و سقط حضرت محسن علیه السلام) عزادار اول می‌تواند به عنوان شاهد ماجرا درب نیم سوخته را باز کند و بقیه ماجرا به صورت صدا پخش شود …
اجرا :
گروه تعزیه مسجد امام حسن عسکری علیه السلام تعزیه خونخواه حسین علیه السلام را تقدیم می‌کند این تعزیه نجوایی است خطاب به صاحب العصر و الزمان مهدی موعود علیه السلام. باشد که خداوند با ظهورش بساط ظلم را از دنیا برچیند و عدالت را بر زمین بگسترد. آمین یا رب العالمین
( گروه مارش بوشهری )
صحنه اول : ندبه کردن مومنین – حمله به بیت حضرت زهرا
صدای دعای ندبه پخش می‌شود (از جایی که و علی الاطائب من اهل بیت محمد … تا این الحسن این الحسین….) وقتی دعا به این قسمت رسید مجری شروع به خواندن ترجمه‌های دعای ندبه می کند:
آری و باید بر مصیبت‌های اهل بیت محمد و علی گریه کنندگان گریه کنند و شیون کنندگان شیون زنند و فریاد کنندگان فریاد برآورند! کجاست حسن؟ کجاست حسین؟ کجایند فرزندان حسین؟ کجاست انتقام گیرنده خون پیامبران و فرزندان پیامبران .
(در این هنگام اولین نفر از سه نفرعزادار از جا بر می‌خیزد و به سر زنان یا صاحب‌الزمان می‌گوید و جلوتر می‌آید و خطاب به امام زمان شعر خوانی را آغاز می‌کند: (ضبط شده-البته اگر سه بازیگر مداح داشته باشیم و خودشان بخوانند بهتر است))
ماه مبارک در ابر آرمیده بیا امید آخر دل‌های داغدیده بیا
ز پشت در بشنو ناله‌های فاطمه را به سوز سینه آن مادر داغدیده بیا
مجری می‌گوید:
و گویی همه ظلم ها بر اهل بیت پیامبر و شیعیان آنها در طول تاریخ از این صحنه شروع شد
(مردی با زره جلوی درب ایستاده و فریاد برمی‌آورد):
ای علی، بیرون بیا و با خلیفه پیامبر بیعت کن و الا خانه را بر تو و ساکنان آن آتش خواهم زد!
مجری:
حضرت زهرا فرمود چه زود بر خاندان پیامبر بدرفتاری را آغاز کردید! ما را با شما چه کار است؟ بروید و حرمت خانه دختر پیامبر را نشکنید
مرد فریاد زد آتش بزنید درب را آتش بزنید(صدای آتش و ولوله دشمنان)
دوباره مرد فریاد می‌زند و با لگد محکم به در می‌زند
صدای حضرت زهرا به وسیله قاری پخش می‌شود
یافضه خذینی ای فضه مرا دریاب به خدا محسنم را کشتند
مداح :
خدای من بهشت و شعله‌های نار یعنی چه خطاکاران و بیت عصمت دادار یعنی چه
فشار در، غلاف تیغ ،قتل طفل شش ماهه به ناموس الهی این چنین رفتار یعنی چه
همه صاحب دم محسن رو صدا بزنیم:
یابن الحسن …. یابن الحسن …. یابن الحسن ….
در ادامه مداح اشعاری با این مضمون میخواند که
زهرا گمان مبر که خون محسنت به هدر رفت مهدی می‌آید و انتقام او را می‌گیرد
اگرچه ناله‌ی یا فضه‌ات شکسته دلم
و مرگ محسن تو کرده تا ابد خجلم
نیارمیده دمی مهدی(عج) ات ز سوز جگر
نشسته در طلب انتقامت ای مادر…
یابن الحسن… یابن الحسن…. یابن الحسن….
عزادار اول در حالی که شعر بالا را خوانده می‌شود به سمت امام زمان می‌رود و زیر پای او به حالت التماس ظهور می‌نشیند.
صحنه دوم: حضرت علی اصغر
نفر دوم از سه نفر عزادار برمی‌خیزد و و به سمت امام زمان اشاره می‌کند و میخواند(ضبط شده)
قسم به مهر رخت کشته تیرگی ما را بیا تو شب اندوه را سپیده بیا
به لاله‌های به خاک اوفتاده از دم تیغ به غنچه‌ای که شد از ضرب تیر چیده بیا
مداح متن زیر را میخواند و بازیگران صحنه را بازی می‌کنند:
در مورد علی اصغر دو روایت وجود دارد یکی روایتی که امام علی اصغر را به میدان برد و گفت آیا نمی‌بینید چگونه بر دستان من دست و پا می‌زند و اونجا تیر سه شعبه …
اما روایت معتبرتر این است که امام برای خداحافظی به خیمه آمد فرمود علی اصغرم را بدهید تا با او خداحافظی کنم.
ای به سر دست، همه هست من تبسمت برده دل از دست من
چشم گشا کودک مدهوش من قتلگه توست در آغوش من
همچنین که اباعبدالله لب‌ها را بر لب‌های علی اصغر گذاشت. کودک تکانی خورد یه وقت دید علی اصغر(ع) بردستاش دست و پا می زنه
آه خدایا جگرم پاره شد / حنجر خشک پسرم پاره شد
حرمله حلق پسرم را شکافت/ حلق پسر نه جگرم را شکافت
خدای من قسم به جان رسول / فدایی حسین را کن قبول
همه صاحب دم علی اصغر رو صدا بزنیم
یابن الحسن …. یابن الحسن …. یابن الحسن ….
و در اینجا اشعاری با این مضمون خوانده می‌شود
رباب گمان مبر که خون علی اصغرت به هدر رفت، مهدی خواهد آمد و انتقام او را خواهد گرفت.
به روی دستت اگر دست و پا زده اصغر
رباب اگر زده‌ای کنج خیمه‌ات بر سر
هزار بار اگر گفته‌ای به خود آخر
که شیرخواره‌ی من با شما چه کرده مگر
عزیز فاطمه(س) مهدی(عج) کمان به دست آید
گلوی حرمله‌ها را به تیر بگشاید
عزادار دوم در حالی که شعر بالا خوانده می‌شود جنازه علی اصغر را برمی‌دارد و به سمت امام زمان(عج) می‌رود و زیر پای او به حالت التماس ظهور می‌نشیند.
صحنه سوم : رقیه در خرابه
عزادار سوم بر می‌خیزد و به سمت امام زمان اشاره می‌کند
به طول غیبت و اشک مدام و سوز دلت / که جان شیعه ز هجران به لب رسیده بیا
به آن سری که به دیدار دخترش آمد / به کودکی که به ویرانه آرمیده بیا
نور خرابه روشن می‌شود رقیه که در حال گریه کردن است، ناگهان متوجه تشت می شود. ابتدا وحشت می‌کند و بعد به عربی جملات زیر را می گوید (ضبط شده )
«یا أبَتاهُ، مَنْ ذَا الَّذی خَضَبکَ بِدِمائکَ!
یا أبَتاهُ، مَنْ ذَا الَّذی قَطع وَ رِیدَیْکَ!
یا أبتاهُ مَنْ ذَا الَّذی أَیتمنی علی صِغَر سِنّی!
یا أبَتاهُ، مَنْ بَقی بَعْدَک نَرْجوه؟
یا أبَتاهُ، مَنْ لِلْیتیمه حَتّی تَکْبُر
و مداح ترجمه آن را میخواند:
پدر جان، کی تو را با خونت خضاب کرد!
ای پدر که رگهای گردنت را برید!
ای پدر، کی مرا در کودکی یتیم کرد!
پدر جان، بعد از تو به که امید وار باشیم؟
پدرجان، این دختر یتیم را کی نگهداری و بزرگ کند
نوحه زمینه کربلایی حمید علیمی با اشعار زیر پخش می‌شود و بازیگر رقیه با سر حرف می‌زند
ازت بی خبرم خبر داری یا نه
شکست بال و پرم خبر داری یا نه
چی شد موی سرت نمیدونم بابا
چی شد موی سرم خبر داری یا نه
شبایی که گرسنه خوابیدم کجا بودی
من از فرشته ها می پرسیدم کجا بودی
تا که یه روز توی همون بزمی که میدونی
رو پنجه وایسادم خودم دیدم کجا بودی
می‌سوزه زخمای تنم بابا ای بابا
یتیم گیر آوردنم بابا ای بابا
من الذی ایتمنی بابا
***
چی شد پیروهنت بهم میگی یا نه
چرا می‌زدنت بهم میگی یا نه
چرا زخم لبات خبر دارم بابا
کجا مونده تنت بهم میگی یا نه
شبایی که از تنهایی جون دادم کجا بودی
یه جوری زد نرفته از یادم کجا بودی
وقتی که از رو نیزه افتادی پیشت بودم
وقتی که از رو ناقه افتادم کجا بودی
وای از رگای گردنت بابا ای بابا
غریب گیر آوردنت بابا ای بابا
من الذی ایتمنی بابا
(و بعد اشعاری با این مضمون خوانده می شود که)
تمام راه نگاهش به سوی بابا بود
تمام ناله‌اش از هجر روی بابا بود
به زیر تازیانه صدا کرده بود بابا را
خرابه مملو از گفتگوی بابا بود
نشست و دامن خود را گلیم بابا کرد
دو دست کوچک او غرق موی بابا بود
و ناگهان همه جا عطر ناب او پیچید
گمان کنم که رقیه(س) گفت مهدی(س) و خوابید
عزادار سوم در حالی که شعر بالا خوانده می‌شود جنازه رقیه را بر می‌دارد و به سمت امام زمان می‌رود و زیر پای او به حالت التماس ظهور می نشیند
صحنه چهارم : ظلم بر کودکان شیعیان
مجری:
متن و یا اشعاری در مورد ظلم به کودکان شیعیان امروز نیز به دست ظالمین خونشان بر زمین جاری می شود و ما فریاد رسی به جز تو ای حجت خدا نداریم ….
(فیلم کشتار کودکان یمن سوریه عراق و غیره روی ویدئو پروژکشن (پشت سر امام زمان) پخش می‌شود و در آخر فیلم این جمله نمایش داده می‌شود و در پایان فیلم این جمله پخش می‌شود :”این طالب بدم المقتول بکربلا“
با گفته شدن این جمله گروهی از بسیجیان در حالی که پیشانی بند یا صاحب الزمان بسته‌اند و قاب عکس های شهدا را جلوی خود گرفته‌اند به حالت رژه داخل می شوند و همین شعار را تکرار می‌کنند:
این طالب بدم المقتول بکربلا
و آنها نیز با جمع بازیگران همه به گرد امام زمان حلقه می‌زنند و دستان خود را به سمت او دراز می‌کنند
در این لحظه امام زمان بر می‌خیزد و پرچم را به اهتزاز در می‌آورد
و این فراز از دعای ندبه پخش می‌شود:
مَتَی تَرَانَا وَ نَرَاکَ وَ قَدْ نَشَرْتَ لِوَاءَ النَّصْرِ تُرَی
چه زمان مارا می‌بینی، و ما تو را می‌بینیم، درحالی که پرچم پیروزی را گسترده‌ای،
أَ تَرَانَا نَحُفُّ بِکَ وَ أَنْتَ تَؤُمُّ الْمَلأَ وَ قَدْ مَلأَتَ الأْرْضَ عَدْلاً
آیا آن روز در می‌رسد که ما را ببینی که تو را احاطه کنیم، و تو جامعه جهانی را پیشوا می‌شوی درحالی که زمین را از عدالت انباشتی؟
وَ أَذَقْتَ أَعْدَائَکَ هَوَاناً وَ عِقَاباً وَ أَبَرْتَ الْعُتَاهَ وَ جَحَدَهَ الْحَقِّ
و دشمنانت را خواری و کیفر چشانده‌ای، و متکبّران و منکران حق را نابود کرده‌ای
وَ قَطَعْتَ دَابِرَ الْمُتَکَبِّرِینَ وَاجْتَثَثْتَ أُصُولَ الظَّالِمِینَ وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
و ریشه سرکشان را قطع نموده‌ای، و بیخ و بن ستمکاران را برکنده‌ای، تا ما بگوییم: ستایش خاص خدا، پروردگار جهانیان است.
چراغ‌ها خاموش و بازیگران پشت پرده می‌روند.
