وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
سخنران: حجه الاسلام دکتر رفیعی
امام زمان (عج) بعد از ظهورش به چه چیزهایی اولویت می‌دهد؟
اگر اولویت‌ها و اهداف امام زمان(عج) را بشناسیم می‌توانیم خود را با این اهداف تطبیق دهیم. چون در روایت داریم «یخرج الناس من الشرق یُوَتِّئُونَ لِلمهدی سلطانه»[۱]؛ مردمانی از شرق برمی‌خیزند که زمینه‌های تسلط مهدی(عج) را فراهم می‌کنند. این در مقابل احادیثی است که می‌گوید عالم باید پر از ظلم شود؛ منظور این جمله این است که مؤمنان باید وظایف ایمانی خود را انجام دهند و در این میان طبیعتاً ظالمان و ستمگران هم کار خود را انجام می‌دهند. تا این قیام صورت پذیرد.
معرفت به امام زمان (عج):
رسول خدا (ص) می‌فرماید: «مَن مات و لم یعرف امام زمانه، مات میته جاهلیه[۲]»؛ هرکس بمیرد، در حالی که امام زمان خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیت مرده است.
اما منظور از معرفت چیست؟ آیا مراد از معرفت، حسب و نسب و قیافه و… است؟ منظور معرفت ظاهری نیست. معرفت حسب و نسب و نام نیست. در فرزندان ائمه کسانی را داشته‌ایم که نسبت به امام معرفت نداشته‌اند. جعفر کذاب، پدرش امام هادی(ع) را نمی‌شناخت؟ عبدالله بن موسی برادر امام رضا(ع)، منکر امام رضا(ع) شد، امام رضا(ع) را نمی‌شناخت؟ شناخت به این معنا نیست که چند سال عمر کرد؟ در کجا به دنیا آمد و در چه سالی از دنیا رفت. این را که جرج جردان هم که مسیحی است می‌داند چون کتاب در مورد حضرت علی(ع) نوشته است. دکتر عایشه بنت شاطر عالم بزرگ مصری و اهل سنت، شرح حال حضرت زینب(س) را نوشته است. منظور حسب نیست. نگفتند: «مَن عَرَفَ حَسَبَنا، نَسَبا».
امام شناسی یعنی شناخت جایگاه، مقام، عظمت و ویژگی‌ها و نقش او. این که بدانیم امام کجا دفن است، فضل و فضیلت است اما افرادی در زمان ائمه(ع) زندگی می‌کردند که با یک بار تشرف به خدمت ایشان مطیع و پیرو محض و یا می‌توان گفت: امام شناس محض می شدند. امام شناسی این است که انسان به انحراف نیافتد. امام رضا(ع) فرمود: مردم جاهل و نادان به سه شکل به ما ضربه زدند: أَحَدُها الغُلُوُّ و ثانیِهَا التَقصیرُ فی أمرِنا و ثالِثُها التَّصریحُ بِمَثالِبِ أعدائنِا.[۳]
۱- الغُلُوُّ: یک عده براساس دوستی و محبت درباره‌ی ما غُلُوّ کردند. مثلاً گفتند خدای ما علی است. خدای ما حسین است. از شدت علاقه به امام این حرف را می‌زدند. وقتی امام رضا(ع) نماز باران را خواند و باران آمد، بعضی‌ها گفتند او پیغمبر(ص) است. امام فرمود: من پیغمبر نیستم بعد از رسول خدا(ص) دیگر پیامبری نیامده است. امام علی(ع) فرمودند: «یَارَسُولَ اللَّهِ لَقَدِ انْقَطَعَ بِمَوْتِکَمَا لَمْ یَنْقَطِعْ بِمَوْتِ غَیْرِکَ مِنَ النُّبُوَّهِ وَ الْإِنْبَاءِ وَ أَخْبَار ِالسَّمَاء.[۴]؛یا رسول خدا با مرگ تو رشته‌ای پاره شد که در مرگ دیگران اینگونه قطع نشد. با مرگ تو رشته پیامبری و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانی گسست.[۵]»
علی بن محمد شلمقانی از یاران امام زمان (عج) است. کسی است که در نبود نواب خاص امام زمان(عج)، در زمان غیبت صغری واسطه ی بین مردم و امام زمان(عج) بود از شدت علاقه و مقداری هم نادانی معتقد شد که امام(ع)، پیغمبر است و بعد گفت خداست.علامه مجلسی در بحارالانوار می‌نویسد: کسی الوهیت، نبوت، علم غیب مطلق برای ائمه قائل شود، جایز نیست.
۲-والتقصیر فی أمرِنا: آنهایی که درباره ی ما کوتاهی کردند. امروز در جامعه می‌بینیم که می‌گویند ائمه علمای باسوادی بودند. مثل سایر مردم ولی علمشان بالاتر از دانشمندان است. این حرف غلطی است. یا نپذیرفتن امام(ع) به دلیل سن کم.[۶] که این هم می‌شود تقصیر. چون امام، علم غیب دارد، اذن الهی دارد، واسطه فیض الهی است. یا چیزی که امروزه متأسفانه باب شده است انکار کردن و زیر سؤال بردن ادعیه، زیارات و فضائل اهل بیت(ع) است که این هم یک نوع تقصیر است. در دعای شعبان می‌خوانیم: «اَلمُقَصِّرُ فی حَقِّکُم زاهق؛ آن کسی که در حق شما کوتاهی کند ظلم کرده است.»
۳-التَّصریح بمثالب اعدائنا:تصریح به عیب دشمنان ما، تصریح به اشکالات دشمنان ما.در این که دشمنان ما اشکالاتی داشته و دارند شکی نیست. در این که خلافت و فدک غصب شد بحثی نیست. اما باید با ادلّه صحبت کرد.مرحوم سید شرف الدین با یکی از علمای مصر که از اهل سنت بود دوست شد. یکی شیعه و دیگری سنی. با هم از طریق نامه گفت وگو می‌کردند. بیش از ۶۰ نامه است که چاپ شد و با عنوان «المراجعات» به صورت کتاب درآمد. سؤال و جواب است. ائمه ما مناظره داشتند. این طور صحبت کردن اصلاً اشکالی ندارد اما فحش و ناسزا و به هم ریختن اوضاع و شعاری صحبت کردن کار درستی نیست. خود امام(ع) فرمود: برخی‌ها از این طریق مردم را نسبت به ما بدبین کردند و از این طریق به ائمه ضربه زدند. مقام معظم رهبری در نماز جمعه تهران از روی کتاب الکامل فی التاریخ ابن اثیر که سنی است ریخت و پاش‌های خلیفه ی سوم را عنوان کرد و گفتند: این‌ها تاریخ است. اما برخی‌ها با به هم ریختن اوضاع و مجالس باعث برهم ریختن شرایط و خونریزی و توهین به شیعه می‌شوند.باید حواسمان باشد که به آن غلو مبتلا نشویم. متأسفانه در برخی از مداحی‌ها رعایت این جایگاه نمی‌شود. کوتاهی هم نکنیم. حارث بن عبدالله خدمت امام علی(ع) آمد. او فرماندار بود. نامه ۶۹ نهج البلاغه را امام برایشان نوشتند.
ایشان یک روز عصا زنان خدمت امام آمد و گفت: آقا دارم از بین می‌روم. جامعه هلاک شد. آقا گفت: چه شده عصبانی و ناراحت هستی؟ «یا أخا همدان ما جائَتِک» گفت: آقا در جامعه می‌بینم برخی‌ها درباره شما غلّو می‌کنند. بعضی‌ها به شما توهین می‌کنند و شأن شما را رعایت نمی‌کنند. چه کار کنم؟ امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: حارث! شیعه‌های ما حدود وسط هستند. نه آن و نه این. آن کس که تندی می‌کند باید برگردد و آن کس هم که کوتاهی می‌کند باید برسد.
در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «المُتَقَدِّمُ لَکُم مارِق و المُتأَخِّر عنکم زاهق واللّازم لَکُم لاحق.[۷]»
ما در بحث مهدویت دچار آسیب شده‌ایم. من دوازده آسیب را در مهدویت شناسایی کردم. خرافات، ادعاهای بی اساس، مدعیان دروغین. ما باید ببینیم در دوران غیبت چگونه می‌توانیم خودمان را با اهداف امام(عج) منطبق کنیم.
اولویت‌ها و اهداف امام زمان(عج)
الف) گسترش فرهنگ قرآن «یعلمون الناس القرآن کما اُنزِل»
ب) تألیف قلوب «یُؤَلِّفُ بَینَ قلوبَ مُختَلِفَ» قلب‌ها را کنار هم جمع می‌کند.
ج) گسترش دینداری در جامعه «أَیْنَ مُحْیِی مَعَالِم ِالدِّین»[۸]
دینداری یکی از وظایف مهم ما است. امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «حَصِّنوا دینکم بالدنیا» دینتان را با دنیایتان حفظ کنید. یعنی دنیا را وسیله‌ی حفظ دینتان کنید.
از نشانه‌های آخرالزمان این است که دین داری بین مردم ضعیف می‌شود. در برخی روایات داریم مثل آتش کف دست می‌باشد. همچنین در روایت داریم جوان، مومن از خانه بیرون می‌آید و شب کافر برمی‌گردد.
حفظ دین چیست؟
دین سه قسمت است: ا) اعتقادات ۲) اخلاق ۳) احکام
۱) اعتقادات: ما باید عقاید و معارفمان را درست کنیم.در درجه اول باید عقاید و کلاممان را درست کنیم.
وقتی جوان‌ها دور هم جمع می‌شوند و کار می‌کنند، مانند هنگامی که راجع به مسائل ورزشی و فرهنگی صحبت می‌کنند، راجع به مسائل دین هم صحبت کنند. متأسفانه ضریب معرفتی اعتقادات در بین جوانان ما پائین است.
کتاب‌های خوب هم در بازار وجود دارد. مانند کتاب راه حقیقت. که من واجب می‌دانم آن را مطالعه کنید و با برادران اهل سنت، با کسانی به هرحال سؤال در ذهنشان است و معتقد هستند کارشان صحیح است صحبت کنید.
امام صادق(ع) فرمودند: ۳چیز است که همه می‌گویند حق با من است: ۱) دینهُ الذّی یَعتَقِدُ، دینی که به آن اعتقاد دارند. شما به بودایی هم بگویی، می‌گوید حق با من است. مسیحی، یهودی، هندویسم هم بگویی می‌گوید حق با من است.
جوان‌های شیعه، یک دوره کتاب راه حقیقت اثر آیت الله سبحانی، کتاب وهابیت بر سر دوراهی آیت الله مکارم شیرازی و کتاب از شیعه بپرسید، شیعه پاسخ می‌گوید را مطالعه کنید تا با یک مقدماتی آشنا شوید. خیلی وقت‌ها پاسخ گویی آسان است اما به مشکل برمی‌خوریم.
من در مکه مکرمه دیدم یکی از طلبه‌های وهابی، عده‌ای از جوانان را اطراف خودش جمع کرده بود و می‌گفت شما مشرک هستید. چرا به پیامبر(ص)، در حالی که رحلت کرده است، سلام می‌دهید. قرآن می‌گوید پیامبر(ص) مرده است. بنابراین سلام کردن به او شرک است. من رسیدم به او گفتم آقا پس خدا العیاذ بالله مشرک است، چون به نوح و داوود سلام داده است.«سلامٌ علی نوح فی العالمین»، «سلامٌ علی نوح، سلامٌ علی المرسلین» آیه قرآن است.
۲) اخلاق: دومین قسمت دین اخلاق است. دین فقط عقیده نیست «لا دینَ لِمَن لا حَیاءَ لَه» هرکس حیا ندارد دین ندارد.
شخصی آمد خدمت امام سجاد(ع) گفت: می‌شود خلاصه‌ی دین را به من بگوئید؟
أخبرنی بجمیع شرایع الدین ؟ امام سجاد(ع) فرمود: دین سه کلمه است: قول الحق و الحکم بالعدل و الوفاء بالعهد، هذه جمیع شرایع الدین[۹]. حق را بگو، به عهدت وفا کن و عادلانه در جامعه حکم کن.
۳) احکام: مشکلی که الان در جامعه است این است که برخی‌ها می‌گویند معرفت کافی است. نماز نخواندی، نخواندی شما با موسیقی هم می‌توانی به خدا برسی. دلت پاک باشد. اساس، رسیدن به خداست که راه‌های متعددی دارد و همه از طریق احکام نیست این اشتباه است. سومین قسمت دین احکام است. گروهی خدمت رسول خدا(ص) آمدند و گفتند: یا رسول الله ما مسلمان می‌شویم اما نماز نمی‌خوانیم. پیامبر(ص) فرمودند: لاخَیرَ فی الدین لاصلوه فیه[۱۰]. در دینی که نماز در آن نباشد خیری نیست. بنابراین این سه عامل اعتقادات، احکام و اخلاق باهم هستند و هرکدام ضعیف شود، دینداری کم می‌شود.
پس یکی از اهداف امام زمان(عج) بر روی سرها دست می‌کشد و اعتقادات قوی می‌شود و عقل‌ها کامل می‌گردد.
مگر نمی‌گویند هرکس مهدی را منکر شود مانند کسی است که قرآن را منکر شده است؟ «مَن أنکَرَ خروج المهدی فقد کفر بما اُنزِلَ علی محمد.[۱۱]»
ما با اهل سنت در موضوع امام زمان(عج)، حداقل ۱۰ زمینه مشترک داریم.
۱) آمدن امام ۲) از آل پیغمبر(ص) بودن ۳) اجرا کردن عدالت ۴) قیام کردن از مکه ۵) آخرین ذخیره الهی بودن و…
البته با آنها اختلاف هم داریم. در تولد امام زمان(عج) اختلاف داریم. ما می‌گوئیم متولد شده‌اند آنها می‌گویند متولد نشده‌اند. البته همه‌ی آنها هم نه، بسیاری از آنها می‌گویند ما همین مهدی(عج) را قبول داریم منتهی ایشان فرزند امام حسن عسکری(ع) نیست و از نسل پیامبر(ص) است که در آینده متولد می‌شود.
حداقل در ده مورد اشتراک داریم. لذا سعی کنیم معارف دین را آگاهانه، فعال فرا گیریم تا دینداری ما محکم شود و دین محکم ماندگار است و کسی نمی‌تواند آن را از انسان بگیرد.«یُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُو اْبِالْقَوْلِ الثَّابِت»[۱۲]
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
پاورقی:
[۱]- بحارالانوار ، ج ۵۲٫ [۲]- اعلام الوری باعلام الهدی، ص ۴۴۶٫ [۳]- بحارالانوار – ج ۲۶ – ص ۲۳۹ [۴]- نهج البلاغه – خطبه ۳۵۵ [۵]- نهج البلاغه – ترجمه دشتی – خطبه ۲۶۶ [۶]- سه امام در کودکی به امامت رسیدند ؛ امام جواد(ع) که اولین آن ها بود که برخی از یاران امام رضا(ع) گفته اند که او بچه است و ما امامت او را نمی پذیریم. [۷]- در دعای شعبانیه هم آمده است. [۸]- در دعای ندبه آمده است. [۹]- الخصال، ج۱، ص۱۱۳٫ [۱۰]- مکاتیب الرسول(ص)، ج ۳،ص۷۱٫ [۱۱]- اثباه الهداه – ج ۵ – ص ۲۷۷ [۱۲]- سوره ابراهیم – آیه۲۷لینک دانلود
قال رسول اللّه صلّى اللّه علیه (و آله) و سلم: یقتتل عند کنزکم ثلاثه کلهم ابن خلیفه ثم لا یصیر إلى واحد منهم، ثم تطلع الرایات السود من قبل المشرق فیقاتلونکم قتالا لم یقاتله قوم، ثم ذکر شیئا فقال: إذا رأیتموه فبایعوه و لو حبوا على الثلج فانه خلیفه اللّه المهدى، قال: هذا حدیث صحیح على شرط الشیخین (أقول) و رواه ابن ماجه أیضا فى صحیحه فى أبواب الفتن فى باب خروج المهدى، و روى حدیثا آخر فى الباب المذکور یناسب ذلک رواه عن عبد اللّه بن الحارث قال: قال رسول اللّه صلّى اللّه علیه (و آله) و سلم:
یخرج ناس من المشرق فیوطئون للمهدى- یعنى سلطانه.
(مستدرک الصحیحین أیضا ج ۴ ص ۵۰۲)