*تبار ونژاد
فرزند عقیل ،پسر عموی اباعبدالله مادرش امّ ولدی به نام علیّه یا حلیه از زنان آزاد نبط واز خاندان «فرزندا» بوده و احتمالا نژاد ایرانی داشته است. زادگاه مسلم را کوفه نوشتهاند(تاریخ طبری: ج۵، ص۴۶۹)
*زمان پیوستن به ابا عبدالله
از مدینه به مکه همراه اباعبدالله الحسین(ع)بوده وسپس از مکه درمقام سفیر، نخستین سفیر ،رهسپار کوفه شد.
*نحوه شهادت
او را پشت بام داره الاماره کوفه بردند.او تسبیح گو واستغفار کننده بود .وبر پیامبر وفرشتگان سلام ودرود می فرستاد ومیگفت :اللّهم احکم بیننا وبین قوم غرونا و کادونا وخذلونا. او را به سمت وجهتی که بازار قصابان بود بردند.بکیر بن حمران او را گردن زد وتنش را از پشت بام پایین انداخت وسرش را نزد عبیدالله برد وشهادت او روز چهارشنبه نهم ذی الحجّه (روز عرفه)بود.
*سن
سن او را۲۸ سال نوشتهاند.امّا قرائن وشواهد مانند حضور در صفین ،اگر درست باشد ،سنی حدود ۴۵ تا ۵۰ سال را میطلبد شاید ۴۸ سال دقیق تر باشد.
*ویژگی ها وفضایل
امین و رشید، فصیح وبلیغ، مدیر،کارآمد،چالاک وچابک، فداکار وپاکباز،صاحب فضایل ومکارم اخلاقی وروحی، مقید به احکام واوامر الهی،دین شناس،راوی روایات وبصیر به آیات ومضامین قرآنی،شیفته ومحب ومحبوب اباعبدالله الحسین(ع)بود.
*نام در زیارتنامهها ومنابع
برای مسلم بن عقیل زیارت نامهای است که این گونه آغاز میشود: السلام علیک ایهاالنادی بنفسه ومهجته الشهید الفقیه المظلوم المنصوب حقه المنتهک حرمته السلام علیک یا فادی ابن عمه وفدی بدمه دمه.السلام علیک یا اول الشهداء وامام السعداء السلام علیک یا وحیداّ غریبا عن اهله بین الاعداء بلاناصر ولامجیب.(منابع متعدد است که در پایان اشاره شده است).
*رجز رجزهای زیر را به وی نسبت دادهاند.
اَقسمت لا اقتل الا حرا وان رایت الموت شیئا نکرا
کل امریء یوما ملاق شرا ویحلط البارد سخنا مدا
رد شعاع الشمس فاستقرا اخاف ان اکذب او اعزا
ودر آخرین لحظه نبرد چنین رجز می خواند:
هو الموت فاصنع و یک ما انت صانع فانت بکاس الموت لا شک جارع
نصبرا لامر الله جل جلاله فحکم قضاء الله فی الخلق ذایع
*اطلاعات دیگر اطلاعات دیگری در پایان پی نوشت ها ذکر شده است.
منبع: آینه داران آفتاب، دکتر محمدرضا سنگری،ج۱، ص۲۲۲٫
معرفی حضرت مسلم در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مؤلف | صفحات |
تاریخ زندگانی امام حسین(ع) | عمادالدین اصفهانی | ۳۹۶-۳۴۲ |
درسی که حسین(ع) به انسانهاست | سیدعبدالکریم هاشمینژاد | ۲۵۰-۲۳۶ |
رسالت خواص | سید احمد خاتمی | ۱۲۵-۱۲۷ |
فیضالدموع | محمدابراهیم نواب تهرانی | ۱۰۱، ۱۱۶-۱۱۲، ۱۲۰، ۱۲۵ |
واقعه کربلا | شیخ عابس قمی | ۶۷-۶۵، ۷۶-۷۵، ۸۵-۸۲، ۸۸-۸۷ |
مهیجالاحزان | شیخ حسن یزدی حائری | ۱۳۴، ۱۵۱ |
سخنان حسینبن علی(ع) | محمدصادق نجمی | ۷۶ |
برامام حسن وامام حسین(ع) چه گذشت | سید محمدحسن موسوی کاشانی | ۱۴۳تا ۱۵۵، ۱۳۴، ۱۲۱ |
حماسهی حسینی(جلد اول) | استاد مرتضی مطهری | ۷۸-۳۲۹ |
زندگانی امام حسین(ع) | سید هاشم رسولی محلاتی | ۲۴۳ |
ناسخ التواریخ ۲ | محمدتقی سپهر | ۳۸ تا… |
چهره درخشان حسینبن علی(ع) | حاج شیخ علی ربانی خلخالی | ۲۸۷ |