نام کتاب: مثیر الاحزان ومنیر سبل الاشجان؛ از کتاب عاشورانگاران ۱
مختصری در باب نویسندهی کتاب (نام کامل ، تاریخ تولد، محل زندگی، شرح حال، در جه علمی و…)
این کتاب از نجم الدین جعفر بن محمد هبه الله بن نما الحلی است که از اهالی حله است. وی در سال ۵۶۷ه در حله زاده شد. و در سال ۶۴۵ ه در نجف اشرف در گذشت. قبر این بزرگوار در جوار حضرت امیر المؤمنین میباشد. یکی از خاندانهای امامی از عالمان و فقیهان طه که در سده ۶ تا ۸ میزیسته اند«آل نما» میباشند. از جمله این خاندان«جعفر بن محمد بن جعفر بن هبه الله بن نما» است. در عظمت او همین بس که فقیه بزرگ امامیه محقق کرکی در وصفش گوید:« و اعلم العلما بفقه اهل بیت(ع) الشیخ الفقیه السعید الاوحد جعفر بن محمد بن نما الحلی»
نگاهی کلی به بخشهای کتاب:
این کتاب شامل ۱۲ قسمت است. که یک بخش کتاب شامل بیعت خواستن برای یزید است و در بخش دیگری از کتاب حرکت ابا عبد الله الحسین(ع) از مدینه به مکه ۲۷رجب تا سوم شعبان است. و مواردی از قبیل حرکت به سمت کوفه است و امام(ع)، هشتم ذی الحجه از مکه حرکت کردند. شهادت امام حسین(ع) و آتش زدن خیمه ها و حرکت کاروان اسیران و در بخش دیگر به بازگشت کاروان به مدینه، فرجام قاتلین و در نهایت به قیام مختار پرداخته است.
ویژگیهای کتاب:
مثیر الاحزان مقتلی معتدل و متوسط است. شیرین و جذاب نگاشته است و اگر در ایران شهرت نداشته، به این دلیل است که کمتر ترجمه شده است.
نفدهای وارد بر کتاب:
یکی از ضعفهای جدی این کتاب، پریدن از ولادت اباعبدالله(ع) به طرح بیعت با یزید است و به حوادث سال چهارم تا ۶۰ هجری هیچ اشاره ای ننمودهاست. و مسائلی از جمله موقعیت امام حسین(ع) در عصر امام حسن مجبی(ع) و معاویه و نیز موضعگیری های امام(ع) در آن عصر را مسکوت گذارده است. مسأله بیعت را هم بسیار مختصر بیان نمودهاست. و در عین بکارگیری ذوق و قریحهای ادبی حوادث را جابجا گفتهاست. اتفاقات یک منزل را به منزل دیگر نسبت داده یا اسامی را غلط گفتهاست.
نوع نگارش کتاب؛(تاریخی، تحلیلی، تطبیقی، تاریخی- تحلیلی، روایی و…):
نوع نگارش کتاب تحلیلی، تاریخی و روایی است.
برخی منابع مورد استفاده در نگارش کتاب:
ارشاد شیخ مفید، مناقب ابن شهر آشوب
توصیه شده است در چه زمینهای مورد استفاده قرار گیرد:
توصیه شده که برای مقتل خوانی و مرثیه، کتاب مناسبی است.
ترجمههایی که تا به حال از این کتاب صورت گرفتهاست:
به تازگی ترجمه این کتاب با عنوان در سوگ امیر آزادی به زبان فارسی در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاست .