وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
عنوان پایان نامه: نگاهی جامعه شناختی به تحول نقش واعظ و مداح در اجرای مناسک عاشورا
نام پژوهشگر: نسیم کاهیرده
میزان تحصیلات: کارشناسی ارشد«M.A»
دانشگاه محل تحصیل: دانشگاه پیام نور- تهران
استاد راهنما: دکتر مهری بهار
استاد مشاور: دکتر ابراهیم فیاض
تاریخ نگارش: ۱۳۸۸
هیچ جامعه بشری وجود ندارد که نیاز به نگاه‌داری و تثبیت کردن دوباره احساسات و اندیشه‌های جمعی را که سازنده وحدت و شخصیت وی هستند در مراحل منظمی از زمان در خود احساس نکند. پیداست که این گونه بازسازی اخلاقی جز به مدد گردهمایی‌ها، برپایی مجامع عمومی و کنگره‌هایی که افراد در آنها، با نزدیک شدن هر چه بیشتر به یکدیگر، احساسات مشترک خویش را به صورت مشترک دوباره تأیید و تثبیت می‌کند میسر نیست.
مناسک عزاداری عاشورا از جمله این گردهمایی هاست که از دیرباز در تمامی جوامع شیعه برپا می‌شده است. در واقع اجرای مناسک عزاداری عاشورا، به منظور حفظ و نگهداری یک سری از مفاهیم و ارزش‌های دینی و اخلاقی و انتقال آن به نسل‌های آینده، به صورت منظم در طی قرون متمادی، صورت گرفته است. البته برای اجرای این مناسک هیچ الگوی واحدی وجود ندارد و بیشترین ارجاعات این عزاداریها مربوط به امامان شیعه است. که سفارش به اقامه عزا برای امام حسین(ع) نموده‌اند و دستور و احادیث خاصی در باب صورت و شکل و عناصرمادی عزاداری وجود ندارد، لذا هر یک از جوامع شیعی بر حسب سنت‌های فرهنگی خویش و ابزارهای موجود، الگوهای عزاداری را شکل داده‌اند. از این رو به واسطه نبودن الگویی واحد، همواره زمینه اعمال سلیقه در چگونگی برپایی این مناسک فراهم بوده است و همچنین تشخیص الگوی مطلوب عزاداری و معیارهای آن به عنوان یک چالش، همیشه در جامعه شیعی مطرح بوده است و به همین علت موضوع مهمی برای پژوهش می‌باشد. آنچه که در ادامه می‌آید پژوهشی جامعه شناختی در ارتباط با این موضوع است تحت عنوان:” بررسی پیرامون تحول نقش واعظ و مداح در اجرای مناسک عاشورا” که پژوهشی کیفی است و در آن با استفاده از مطالعه موردی، به بررسی نقش وعاظ و مداحان در اجرای مناسک عزاداری عاشورا در دزفول پرداخته شده است، در این راستا و در آغاز کار مطالعه کلی در مورد تمامی هیئت‌های عزاداری فعال در میدان تحقیق صورت گرفته است، که در نتیجه آن و با استفاده از دو شاخص ۱- زمان برگزاری مراسم و ۲- تنوع کارکرد و با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی شهرستان دزفول و پایداری ساخت‌های سنتی خاص آن و به التبع پذیرفتن تغییر و تحولات متفاوت از شهرهای بزرگ مثل تهران دو نوع هیئت عزاداری؛ سنتی (۹۰تا) و فرهنگی(۱۰تا) تشیخص داده شد و برای انتخاب حجم نمونه از هر تیپ، سه هیئت به عنوان نمونه انتخاب شد و با استفاده از تکنیک‌هایی مانند؛ مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی و همچنین بررسی تصاویر و عکس‌های آرشیوی این گونه هیئت‌ها، ویژگی‌های مختلف آنها با توجه به نقش واعظ و مداح مورد تدقیق قرار گرفت……
دریافت فایل PDF
