وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
مختصری در باب نویسنده‌ی کتاب (نام کامل ، تاریخ تولد، محل زندگی، شرح حال، درجه علمی و…):
محمد بن علی بابویه، معروف به صدوق یا عماد‌الدین، در قم به دنیا آمد. سال تولد ایشان را با اختلاف نظر بین سال‌های ۳۰۵ تا ۳۱۱ (ه.ق) گفته‌اند؛ اما دقیق‌تر آن است که در سال ۳۰۶ و درآغاز قرن چهارم، مصادف با دوارن غیبت صغری، به دنیا آمد.
از بزرگان تاریخ فقه و روایت شیعه بوده که در ۷۵ سال زندگی خود، موفق به تألیف ۲۹۸ یا ۳۰۰ جلد کتاب شد که متأسفانه فقط ۱۴ جلد از آن‌ها موجود است.
جد اعلای شیخ صدوق، ابن بابویه بوده است، و پدرشان، ابن بابویه، فقیه و محدثی بزرگ بود که حدود صد جلد کتاب نوشته است. وی هم عصر امام حسن عسکری(ع) و پس از آن حسین بن روح نوبختی، نائب خاص امام زمان(عج) در دوران غیبت صغری بود.
یکی از ویژگیهای این شخصیت، درک محضر بسیاری از استادان بوده که شمار آن‌ها را حدود۲۵۲ نفر گفته‌اند. او برای به دست آوردن روایات مختلف به گوشه و کنار جهان اسلام از جمله بغداد، کوفه، بخارا، بلخ، مدینه، مکه و مشهد سفر کرد و در طی سفر هم آموزش می‌داد و هم می‌آموخت.
مهمترین رشته‌ی او حدیث، فقه و اصول بود اما در حوزه‌های مختلف تبحر داشت به گونه‌ای که تمامی چهره‌های سرشناس تاریخ شیعه و حتی اهل تسنن عظمت روحی و صداقت وی را ستوده‌اند.
از مهمترین آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: اکمال‌الدین و تمام‌النعمه، عیون اخبارالرضا، خصال، امالی، علل‌الشرایع، ثواب‌الاعمال و عقاب‌الاعمال و من لا یحضره‌الفقیه که یکی از چهار جلد کتاب معتبر شیعه است.
نگاهی کلی به بخش های کتاب:
مقتل‌الحسین شیخ صدوق با عنوان “امام حسین(ع) و عاشورا از زبان معصومین (ع)”، توسط محمد صحتی سردرودی با توجه به گفتار و روایات پراکنده در آثار شیخ جمع‌آوری شده است.
کتاب دارای نه فصل است.
در فصل اول، یازده روایت وجود دارد که یکی از دیگری خواندنی‌تر و شیرین‌تر است و بسیاری از آن‌ها در کتاب‌های دیگر دیده نشده است. فصل دوم حاوی شش عنوان، اخبار آسمانی و پیشگویی از شهادت امام حسین(ع) است. پیشگویی‌های پیغمبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن و امام حسین(ع) و مسلم‌بن عقیل است. فصل سوم،« در مسیر شهادت» دارای ۲۵ بخش یا عنوان است و با امتناع امام از بیعت با یزید شروع می‌شود و در ادامه، برخی از منازل بین راه را مطرح می‌کند. فصل چهارم،شهادت امام حسین(ع)، به ذکر چگونگی شهادت امام حسین(ع) می‌پردازد. در فصل پنجم، به وقایع پس از شهادت امام(ع) پرداخته می‌شود و دارای هشت بخش است که برخی از آن‌ها عبارتند از: تأثر روح نبوی از شهادت امام حسین(ع)،گریه‌ی آسمان، سوگواری جنیان و پریان، مجلس ابن زیاد، شام و سرگذشت پسران مسلم. فصل ششم با عنوان ندبه و نوحه در سوگ سرور آزادگان، از هشت بخش تشکیل شده است. فصل هفتم، زیارت امام حسین(ع)؛ این فصل، دارای شانزده عنوان است که برخی از آن‌ها عبارتند از: ارزش زیارت، زیارت شهدا و تربت حضرت اباعبدالله(ع) . اغلب روایات این فصل، در کتاب‌های دیگر هم مطرح شده است. فصل هشتم، عاشورا و موعود منتقم است و در آن به رابطه‌ی بین حضرت اباعبدالله(ع) و امام زمان(عج) پرداخته و توضیحاتی درباره‌ی مسائل و شبهات آن روزگار داده شده است. فصل نهم، شامل سخنان امام حسین(ع) است و از هفت بخش تشکیل شده. از محاسن این فصل، طرح سخنانی از امام حسین(ع) است.
ویژگیهای کتاب:
۱- تنظیم روایات برمبنای شیوه‌ی شیخ صدوق(ره) است و این مسئله به کتاب ارزش زیادی بخشیده است.
۲- حذف زنجیره‌ی روایات و اسناد و اسامی؛ با ذکر این علت که نخواسته است خواننده‌ی فارسی زبان کتاب از خواندن نام راویان قبل از اصل روایت خسته شود.
۳- استفاده از روایات شیخ طوسی، شیخ مفید و حسن بن سلیمان حلی برای تکمیل روایات؛
۴- افزودن پی نوشت‌ها و توضیحات و تعلیقات، توسط گردآورنده
۵- ترجمه بسیار روان و شیرین.
۶- فصل بندی‌های اغلب مناسب، منطقی و مبتنی بر سیر تاریخی.
نقدهای وارد بر کتاب:
۱- در این کتاب بسیاری از مسایل از قلم افتاده است؛ مثلاً از زمانی که امام به کربلا می‌رسد یعنی، دوم محرم تا روز عاشورا، وقایع بسیاری اتفاق افتاده که متأسفانه به آن‌ها اشاره نشده است.
۲- هر چه به آخر کتاب نزدیک‌تر می‌شویم، نوعی شتابزدگی در کار گردآورنده‌ی محترم دیده می‌شود، همان چیزی که بسیاری از نویسندگان بزرگ در اثر به‌هم ریختگی سامان فکری و بی حوصلگی در پایان کار، به آن دچار می‌شوند.
۳- در فصل بندی کتاب دقت و تأمل بیشتر لازم بود. فصل بندی درست مانع تداخل موضوعات می‌شد.
ترجمه هایی که تا به حال از این کتاب صورت گرفته است:
اما در مجموع کار عالمانه و ارزشمند جناب آقای محمد صحتی سردرودی نوعی احیای کتاب مقتل‌الحسین شیخ صدوق محسوب می‌شود.
